160 ha zonnepark met een randje 'natuur'
€100 miljoen voor zonne-energie voor 67.000 huishoudens in Groningen.
“Ontwikkelaars van het grootste zonnepark van Nederland hebben een akkoord bereikt over de financiering van het project ter waarde van 100 miljoen euro. De bouw van het Zonnepark Eekerpolder in de provincie Groningen kan daardoor 1 februari beginnen." Dat schrijft Business Insider.
Met een oppervlak van 100 hectare wordt het park het grootste in zijn soort in Nederland. “Naast Novar wordt een coöperatie waarin inwoners uit de gemeenten Oldambt en Midden-Groningen zijn vertegenwoordigd deels eigenaar van het zonnepark”, schrijft Business Insider verder.
Zoals op steeds meer plekken is het basis stroomnet vol waardoor een directe aansluiting op het hoofdnet niet mogelijk is. Daarom is er bij dit park sprake van een “eigen particulier stroomnet”.
Het geeft aan welke kostbare ingrepen nodig zijn om deze vorm van onvoorspelbare weersafhankelijke energie-opwekking mogelijk te maken.
Een deel van de benodigde €100 miljoen komt van de RABO-Bank, maar welk deel dat is blijft geheim. Met de opgewekte energie worden 67.000 huishoudens van stroom voorzien. Dat is als de zon schijnt. Op mistige en bewolkte dagen, zoals de laatste weken in ongekende aantallen, zullen de landelijke conventionele energiecentrales het moeten overnemen. Het betekent dat ‘duurzame’ energie-opwekking geen enkele hoogspanningstraject of conventionele elektriciteitscentrale vervangt, het is een dubbele infrastructuur hetgeen de exploderende netwerkkosten verklaart.
De investering is bij dit zonnepark per huishouden bijna €1.500,00. Daarbij is niet gerekend de rente die de investeerders over het geleende deel van de investering aan de RABO-Bank moeten betalen. Ook het rendement dat de investeerders op het project willen maken is hierin niet inbegrepen.
Deze kosten zullen door de 67.000 afnemers moeten worden opgebracht. Niet duidelijk is of deze kosten exclusief aan de afnemers, de bewoners, worden toegerekend of dat deze ‘verdwijnen in de elektriciteitsrekening van alle klanten van de energieleverancier.
Bij een eerder zonnepark in het eveneens Groningense Ten Boer werd gestreefd naar bestrijding van de energiearmoede door hiervoor een speciaal fonds op te richten. “Een gedeelte van de financiële opbrengsten wil de coöperatie steken in het verlagen van de energierekening van lokale bewoners met een lage beurs. Zo hopen de initiatiefnemers "energiearmoede" in de regio het hoofd te kunnen bieden.”
De vraag is echter hoe de tientallen miljoenen terugverdiend worden, de investeerders meer rendement kunnen maken dan de inflatie en de elektriciteitstarieven toch betaalbaar blijven.
Het is een trend dat landbouwgrond wordt ingeruild voor andere bestemmingen dan voedselproductie: energie-opwekking, woningbouw, distributiecentra of infrastructuur. De vraag is hoever je daarmee kunt gaan zonder dat de voedselsoevereiniteit (voedsel van eigen bodem) en de voedselzekerheid in gevaar komen.
Het valt op dat in vrijwel alle soortgelijke projecten sprake is van ‘ruimte voor biodiversiteit en natuur’. Er is volgens de initiatiefnemers van dit megapark “specifieke aandacht voor landschappelijke inpassing, recreatie en biodiversiteit". Een oppervlakte van 18 hectare (van de 160 hectare) is ingeruimd voor ‘natuur’, onder meer met natuurvriendelijke watergangen en oevers. “Daarvan wordt 10 hectare opengesteld zodat het energielandschap kan worden beleefd (accentuering door redactie), onder meer met een nieuwe fietsroute én een voor de omgeving vrij toegankelijke groenstrook”, klinkt het optimistisch.
De ‘greenwashing’ kent geen grenzen. Zo schrijven de ‘transitiepartners’ van LC Energy: “In een zonnepark bloeit de natuur op. Zonder menselijke bemoeienis wordt de grond weer gezond. Je doet dertig jaar aan beperkt beheer en daar zijn bloemen, planten en insecten blij mee.”
‘Recreatie, natuur en biodiversiteit’ zijn de buzzwords die verhullen dat onder de duizenden zonnepanelen het zonlicht niet meer zal schijnen, de bodem (ernstig) vervuild kan raken door glasscherven of lekkages als de zonnepanelen gaan lekken. Het gaat hierbij om zonnecellen van perovskiet. Bij beschadiging kan het giftige lood weglekken. Momenteel zou een nieuwe coating dit probleem verhelpen.
Het RIVM heeft een speciale tool (PDF) ontwikkeld om de milieueffecten te volgen van het gebruik van chemische stoffen voor zonnepanelen in de hele keten, zoals lood.
Uit eerdere berichten op deze website (zie boven) is ook gebleken dat zonnepanelen kwetsbaar zijn voor hagelbuien of soms ook zware stormen. In slechts enkele minuten kunnen hectares vol met zonnepanelen onherstelbaar beschadigd raken. De glasscherven zijn uit de ondergrond amper meer te verwijderen waardoor de bodem niet meer geschikt is voor andere toepassingen.