Renkum: Veel bedenkingen gemeenteraad bij zonneveld 'De Zonnehoeve'
Afnemende partij nog niet zeker
Vorige week woensdag 14 mei vond op het gemeentehuis van Renkum in Oosterbeek de raadsvergadering plaats met als een van de agendapunten de realisatie van een zonnepark op een in de natuur gelegen akker.
Toenemende weerstand
De aanleg van zonneparken en plaatsing van windturbines stuit op steeds meer weerstand van omwonenden of kritische inwoners van de gemeente. Zo ook in Renkum* waar een zonneveld is gepland met een omvang van 40 voetbalvelden. De gemeenteraad moest zich afgelopen woensdag op voorstel van het college buigen over de vraag of zij af wilde zien van het ‘bindend adviesrecht’ alsmede het vaststellen van de kaders voor realisatie van het park. “Afzien van adviesrecht past in eerdere besluitvorming en maakt dat we nu snelheid kunnen maken”, zo stelt het college in een toelichting op haar voorstel.
Een coalitie van Gemeentebelangen (3, eerder 8), GroenLinks (5), PvdA (3) en D66 (3), zit met 14 zetels van de totaal 23 raadszetels comfortabel in de raad.
Inmiddels is ten gevolge van aanhoudende ruzies en afsplitingen bij de partij GemeenteBelangen hun zetelbezetting geslonken tot 3, waarna D66 aan de coalitie is toegevoegd. De gemeente wordt al jaren geplaagd door ruzies, samenvoegingen en dan weer afsplitsingen van politieke partijen. De zwakke financiële situatie van de gemeente speelt hierbij een rol: hoge ambities, tegen de achtergrond van beperkte financiële middelen.
Ten behoeve van een ordelijk verloop van de vergadering werd het onderwerp van agendapunt 6 naar punt 1 verplaatst. De naar schatting 100 belangstellenden, grotendeel voor het onderwerp zonneveld, konden hierdoor direct na de behandeling naar huis.
Opmerkelijk was een voor het gemeentehuis geposteerde politieauto, die na vertrek van de belangstellende burgers, gelijk weer vertrok. Mogelijk rekende de gemeente op een rellerige sfeer. Met een gemiddelde leeftijd van rond de 60 jaar van het opgekomen publiek, leek dat niet waarschijnlijk.
Lees ook:
Veel bedenkingen en onbeantwoorde vragen
Er werd de nodige kritiek op het voorstel geuit. Ofschoon het zonnepark zelf niet op de agenda stond, maar een versnelling van de procedure door afzien van het bindend adviesrecht van de raad, ging het grootste deel van het onderwerp toch alsnog over het nut en noodzaak van het zonneveld, een onderwerp waar de raad eerder al positief over had gestemd.
De gedecimeerde fractie van GemeenteBelangen heeft geen bezwaar tegen het zonnepark, “liever dan windmolens” en kiest dan tevens voor het afzien van het bindend advies teneinde de besluitvorming te versnellen. GroenLinks, ook onderdeel van de coalitie die in haar Coalitie Akkoord de SDG-doelen van de Verenigde Naties nadrukkelijk omarmt, vroeg zich toch af of geen “onbenutte terreinen” beschikbaar waren. Gemeenten hebben de plicht om de zogenaamde ‘prioriteitsladder’ af te lopen waarbij plaatsing in natuurgebieden als laatste optie wordt genoemd.
De lokale partij Renkum Rechttoe Rechtaan vroeg zich af of de grond, die voor 25 jaar voor dit doel kan worden ingezet, na ommekomst van deze periode weer landbouwgrond kan worden. Vanuit GroenLinks werd de voorkeur gegeven aan herstel van natuur. De verantwoordelijk wethouder Maouche gaf de voorkeur aan landbouwgrond. De vraag is echter of de grond na gebruik als zonnepark daarvoor nog wel geschikt is. Als in die 25 jaar een hagelbui de glazen panelen versplintert en over de bodem verspeidt, zal dat niet meer mogelijk zijn.
Opvallend was het standpunt van de ‘duurzaamheidspartij’ D66. Die is “geen fan van zonnevelden”, zo zei het raadslid Santberger. Ook vond hij dat het beheerplan te vaag is, het afval van afgeschreven zonnepanelen een probleem kan zijn en vroeg zich af wat er gebeurt als er te weinig belangstelling zou zijn om de 50% van de door burgers en organisaties op te brengen gelden bijeen te brengen.
Wie neemt de stroom af?
De beoogde afnemer van de stroom van het park is de papierfabriek Smurfit Westrock, ook wel in de volksmond met Parenco aangeduid. Daarvoor is het nodig dat een forse kabel van het zonnepark naar de fabriek wordt aangelegd, een geschatte afstand van zeker 6 kilometer, afhankelijk van het gekozen traject. De afname door Parenco werd in de raad als een voldongen feit aangenomen, en dat terwijl het bedrijf ons bij monde van de woordvoerder liet weten nog niet verder te zijn dan op verzoek getoonde belangstelling voor afname.
Letterlijk schreef de woordvoerder aan Koers2030 op 16 mei jl.:
”SW Parenco is door de projectontwikkelaar gevraagd of we interesse hebben in het afnemen van groene elektriciteit van het toekomstig Zonnepark ‘De Zonnehoeve’. SW Parenco heeft hier positief op geantwoord, echter zijn er nog geen definitieve afspraken gemaakt hierover.”
De vraag van Santberger (D66) wat er gebeurt als Parenco vertrekt, kon door de wethouder niet concreet worden beantwoord. Volgens de wethouder Maouche zou de energie dan ten goede kunnen komen aan het algemeen net. Dat is in tegenspraak met zijn uitleg dat Parenco een aparte kabel krijgt, waardoor de stroom niet via het algemene net wordt geleverd. Hierdoor zou een netcongestie kunnen worden voorkomen. De wethouder verwacht dat Liander, de netbeheerder, dan wel met een oplossing zal komen.
Bij de verkiezingscampagne van GroenLinks van 2018 was de ‘overlast’ van Parenco een strijdpunt en plaatste de partij een korte video, met huidige verantwoordelijk wethouder, op Facebook met de tekst:
“Het onderzoek is nog niet afgerond. Maar als de overlast van de tweede lijn van Parenco niet onder controle komt, gaat wat GroenLinks Renkum betreft die lijn dicht. Niet marchanderen met leefbaarheid Renkum en welzijn omwonenden’ zegt Joa Maouche. #Gelukkiginrenkum “
De toekomst voor (een deel) van de fabriek is, als het aan GroenLinks ligt, en de overlast blijft, niet zeker. Parenco nu als beoogde afnemer presenteren, lijkt dan ook te wringen met dit standpunt.
Raadslid Koelewijn van Partij Renkumse Dorpen vindt landbouw belangrijker dan het zonneveld en had weinig woorden nodig om ‘tegen’ te zijn.
Wethouder: “leefgebied salamander wordt beter”
Een veel gehoord argument is dat de biodiversiteit na aanleg van een zonneveld, in dit geval van 40 voetbalvelden groot, het leefgebied van dieren zal vergroten. Zo zei de wethouder dat het leefgebied van de salamander na aanleg beter zal zijn dan nu. Hij blijft, ook na alle geuite twijfels en bezwaren uit de raad, bij het ingezette beleid: “We hebben een enorm klimaatprobleem”.
Maouch citeerde ogenschijnlijk de brochure van de initiatiefnemers van het zonnepark dat er “prachtige wandelpaden” zullen komen, niet echt een lokkertje gezien de toch al talrijke wandelmogelijkheden rond het door veel natuur omgeven Renkum.
Zoals de meeste, zo niet alle weersafhankelijke, energieprojecten (zon en wind) is ook dit project afhankelijk van subsidie. Louter commerciële -financieel duurzame- exploitatie blijkt vaak niet goed mogelijk.
Het gaat hier om de zogenaamde SDE-subsidie. Dat is een regeling voor grootschalige ‘duurzame’ energie-opwekking. Volgens de wethouder moet snelheid worden gemaakt om voor deze subsidie in aanmerking te komen.
Ondertussen meldt Vallei Energie, de initiatiefnemer van dit plan, dat hun andere plan voor een zonneveld langs de A12 bij Ede voorlopig is stopgezet. De reden is omdat zij de businesscase niet rond krijgen.
Stemming 28 mei
Op 28 mei wordt er gestemd. Strikt genomen over het voorstel tot afzien van het bindend advies om de procedure te versnellen, maar gezien alle commentaren ook impliciet of het project nog wel doorgang moet vinden. De PvdA wil door met het plan, zo ook D66, maar gaat gelijk de VVD niet akkoord met het afzien van het bindend advies. Zeer prominent voorstander GemeenteBelangen wijst op de geloofwaardigheid van het bestuur omdat de raad al eerder besloten had het project groen licht te geven.
Commentaar
Waar de gemeenteraad van Renkum eerder akkoord ging met de realisatie van het zonnepark, bleek vorige week toch forse twijfel. Dat lijkt een trend te zijn. Nu steeds meer investeerders zich terugtrekken van windturbines op zee, lijkt ook de belangstelling van consumenten voor zonnepanelen ook af te nemen. Subsidie blijkt de kurk te zijn waarop deze duurzaamheidstrend rust. Zonder blijvende subsidiestroom is deze vorm van energie-opwekking duur, zeer duur zelfs. Het is dan ook niet verrassend dat steeds meer leveranciers van zonnepanelen het loodje leggen.
Een eerdere poging om in het fraaie natuurgebied rondom Renkum een zonnepark aan te leggen strandde in 2022. In 2020 had de provincie Gelderland al de vergunning onthouden, en de Gelderse rechtbank bevestigde dat besluit “vanwege de aanwezigheid van de wespendief en boomleeuwerik.”
Opvallend is dat niemand meer de basis van dit alles in twijfel durft te trekken: de klimaatverandering. In de 1980-er jaren voorspelden gerenomeerde kranten nog een ‘cooling down’ van de aarde. Die kwam wel, maar zette niet door. Dat was na een periode van ongeveer 40 jaar van geleidelijke afkoeling, na de zeer hete periode in de oorlogsjaren. Nu het vanaf de 1980-er jaren weer wat opwarmt werd gesproken van ‘opwarming’ van de aarde. De VN-baas sprak zelfs van een ‘kokende aarde’. Inmiddels is de term ‘global warming’ vervangen door ‘climate change’, een indicatie dat niemand meer weet welke kan het nu opgaat. Laat staan een relatie kan aantonen van CO2 met zowel opwarming als afkoeling, die voor de komende decennia wordt voorspeld (40-jarige cyclus).
Ondertussen groeit de steun voor kernenergie of andere vormen van stabiele vormen van energie-opwekking. België is onlangs teruggekomen op haar eerdere besluit haar kerncentrales te sluiten. Ook het nieuwe Duitse kabinet onder kanselier Merz heeft laten weten kernenergie niet meer uit te sluiten, een breuk nadat kanselier Merkel de sluiting van de Duitse kerncentrales in gang zette.
De introductie van steeds meer data- en AI-centra, die onvoorstelbaar veel energie vragen, maakt de instabiele weersafhankelijke energie-opwekking tot een niet realistische optie.
Nagekomen bericht:
‘Burgers aan Zet’ heeft een petitie gestart tot behoud van de wespendief en de boomleeuwerik in het gebied van het geplande zonnepark.
Lees meer over energie-opwekking